Χρήσεις γης. 1ο.

Άρθρο στην Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 25/12/2012.

Το άρθο αυτό αποτέλεσε και τον κύριο τίτλο του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ, πράγμα που σημαίνει ότι στην εφημερίδα αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα του πολεοδομικού εργαλείου των "χρήσεων γης" για το μέλλον των πόλεων.

Πολεοδομική Πολιτική. Τροποποίηση θεσμικού πλαισίου χρήσεων γης.
Ανακοινώθηκε προχθές από τον αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος σχετικό με τις “χρήσεις γης”, που τροποποιεί το ισχύον για το θέμα αυτό ΠΔ 23.2.1987.

Οι χρήσεις γης είναι ένα από τα σπουδαιότερα (αν όχι το σπουδαιότερο) εργαλεία του Πολεοδομικού σχεδιασμού. Επηρεάζουν την λειτουργία της πόλης σε όλους τους τομείς (κατοικία, εργασία, ψυχαγωγία, οικονομία, μετακινήσεις, εκπαίδευση, πρόνοια, υγεία, αθλητισμό, επενδύσεις, εμπόριο). Εκ της σπουδαιότητας αυτής απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή όταν αλλάζει η νομοθεσία ώστε να προσαρμοστεί στις νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και έκφραση γνώμης ιδίως από τις ηγεσίες των μεσαίων και μεγάλων πόλεων και τους εμπλεκόμενους φορείς....

Επειδή δε η μεγάλη αυτή αλλαγή, που αφορά όχι μόνο το απώτερο μέλλον μιας πόλης αλλά και το παρόν (μια και θα είναι άμεσα εφαρμοστέες οι νέες ρυθμίσεις), θα συντελεστεί με Προεδρικό Διάταγμα και ως εκ τούτου δεν θα τύχει της ευρείας συζήτησης που γίνεται κατά την ψήφιση των Νόμων, χρειάζεται άμεση κατάθεση απόψεων Δήμων και φορέων του τεχνικού και παραγωγικού κόσμου.

Το προτεινόμενο ΠΔ με τα 16 αναλυτικότατα άρθρα του (το ισχύον ΠΔ έχει 12 τελείως συμπυκνωμένα) και τον πίνακα εξειδίκευσης ειδικών κατηγοριών χρήσεων που το συνοδεύει, παρεμβαίνει σε όλους τους τομείς χρήσεων γης και τροποποιεί δυναμικά τις μέχρι τώρα αντιλήψεις.

Η πλήρης ανάλυση των επί μέρους κατηγοριών χρήσεων γης ανά περιοχές (πχ αποκλειστικής κατοικίας, αμιγούς κατοικίας κλπ) που προτείνονται δεν είναι δυνατή στα πλαίσια ενός άρθρου. Επειδή όμως στο μεγαλύτερο ποσοστό των πολεοδομημένων εκτάσεων των πόλεων είναι χαρακτηρισμένο ως “Γενική Κατοικία” και στις περιοχές αυτές κατοικεί το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού κάθε πόλης, έγινε ο επισυναπτόμενος πίνακας με το τι ισχύει και το τι προτείνεται να γίνει ώστε και ο μη ειδικός στα πολεοδομικά να κάνει συγκρίσεις και να αντιληφθεί τις επιπτώσεις που θα επέλθουν στην μορφή της πόλης από τις νέες διατάξεις.

Επικεντρώνομαι σε ορισμένα που θεωρώ πάτα πολύ σοβαρά.

Η πόλη του Βόλου τις τρεις τελευταίες δεκαετίες έκανε σοβαρή και επίπονη προσπάθεια να βγάλει τα συνεργεία αυτοκινήτων εκτός πόλης. Με τις νέες ρυθμίσεις, όπως φαίνεται στο α/α 17 του πίνακα, επιτρέπονται συνεργεία αυτοκινήτων στις περιοχές γενικής κατοικίας (δηλαδή στο σύνολο σχεδόν της πόλης). Τούτο σημαίνει ότι στη Ρήγα Φεραίου ή στην Μαγνήτων ή στην Λ. Βύρωνος ή σε οποιοδήποτε δρόμο της πόλης (σχεδόν) μπορούν να γίνουν συνεργεία αυτοκινήτων!

Μεγάλος θόρυβος έγινε τα τελευταία χρόνια για τα πολυκαταστήματα και τις υπεραγορές σε περιοχές γενικής κατοικίας. Μετά από πρότασή μου στη Β’ φάση του νέου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Βόλου πέρασε ότι τα εμπορικά καταστήματα (όπως ορίζονταν στο ΠΔ χρήσεων γης του 1987) να είναι μέχρι 300 m2. Με τις νέες ρυθμίσεις ονομαστικά επιτρέπει πολυκαταστήματα και υπεραγορές στις περιοχές αυτές, μέχρι 800 m2 συνολικής επιφανείας δόμησης ανά οικόπεδο. Βεβαίως δεν χρήζει ανάλυσης τι σημαίνει αυτό για τους μικροεπαγγελματίες των συνοικιών ή τι ευκαιρία επέκτασης είναι για τις πολυεθνικές, ούτε πρέπει να στίψουμε το μυαλό μας για το πώς γράφτηκε και ποιους εξυπηρετεί η διάταξη αυτή.

Το νέο Προεδρικό Διάταγμα θα είναι ανοικτό για διαβούλευση για 10 ημέρες, δηλαδή μέχρι τέλος Δεκεμβρίου.

Τίθεται το ερώτημα για το αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατά κύριο λόγο, θα πάρει θέση ΤΩΡΑ ή όταν αρχίσουν να εκδίδονται άδειες συνεργείων και λοιπών κτιρίων χρήσεων μη αποδεκτών στις περιοχές “Γενικής Κατοικίας” θα «τραβάει τα μαλλιά της» μαζί με τους πολίτες (για όσους από αυτούς έχουν);