Το κείμενο που ακολουθεί, ανάγεται στον 11ο ή 12ο π.Χ. αιώνα, και χαρακτηρίζεται στη Σουμερική έρευνα ως ο "Διάλογος της Απαισιοδοξίας". Στην αρχαιότητα εθεωρείτο σαν φιλοσοφικό κείμενο. Σήμερα θεωρείται μάλλον "λίβελος". Η γερμανική μετάφραση στηρίχθηκε σε 2 παραλλαγές. Η πρώτη, "Λογοτεχνία Βαβυλωνιακής Σοφίας" εκδ. Οξφόρδης 1960. Η δεύτερη "Αρχαία Κείμενα της Εγγύς Ανατολής σε Σχέση με την Παλαιά Διαθήκή" Πρίντεστον 1955. Δημοσιεύτηκε στην TAGESZEITUNG τον Μάιο του 1988 μεταφρασμένο από τον Γιόζεφ Μπρόνσκι. Την μετάφραση στα ελληνικά έκανε ο Γιάννης Ρεμούνδος.
ΣΚΛΑΒΕ
ΝΑ ΜΕ ΥΠΗΡΕΤΕΙΣ
Mετάφραση: Γιάννης Ρεμούνδος
1.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Γρήγορα λοιπόν ετοίμασε την άμαξα και ζέψε τα άλογα. Θα πάω μέχρι το παλάτι.
-Πηγαίνετε κύριέ μου, πηγαίνετε στο παλάτι. Ο βασιλιάς θα χαρεί να σας δει. Θα σας χαρίσει την εύνοια του.
-Όχι σκλάβε, δεν θα πάω στο παλάτι.
-Πραγματικά κύριέ μου, μην πάτε στο παλάτι. Ο βασιλιάς θα σας στείλει σε μια απομακρυσμένη περιοχή σε αδιάβατους δρόμους και εχθρικά βουνά. Μέρα και νύχτα θα υποφέρετε από πόνους και στερήσεις....
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Γρήγορα λοιπόν ετοίμασε την άμαξα και ζέψε τα άλογα. Θα πάω μέχρι το παλάτι.
-Πηγαίνετε κύριέ μου, πηγαίνετε στο παλάτι. Ο βασιλιάς θα χαρεί να σας δει. Θα σας χαρίσει την εύνοια του.
-Όχι σκλάβε, δεν θα πάω στο παλάτι.
-Πραγματικά κύριέ μου, μην πάτε στο παλάτι. Ο βασιλιάς θα σας στείλει σε μια απομακρυσμένη περιοχή σε αδιάβατους δρόμους και εχθρικά βουνά. Μέρα και νύχτα θα υποφέρετε από πόνους και στερήσεις....
2.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Φέρε νερό να πλύνω τα χέρια μου, θέλω να γευματίσω.
-Γευματίστε άρχοντά μου, γευματίστε. Το φαγητό ευφραίνει την ανθρώπινη καρδιά. Η τροφή της είναι η τροφή των θεών. Τα μάτια του Σαμάς πέφτουν ευχαριστημένα στα πλυμένα χέρια.
-Όχι σκλάβε δεν θα γευματίσω.
-Καλύτερα να μην φάτε κύριέ μου. Καλύτερα να μην γευματίσετε. Φαγητό και ποτό, πείνα και δίψα είναι οι σύντροφοι του ανθρώπου και ποτέ δεν τον εγκαταλείπουν.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Φέρε νερό να πλύνω τα χέρια μου, θέλω να γευματίσω.
-Γευματίστε άρχοντά μου, γευματίστε. Το φαγητό ευφραίνει την ανθρώπινη καρδιά. Η τροφή της είναι η τροφή των θεών. Τα μάτια του Σαμάς πέφτουν ευχαριστημένα στα πλυμένα χέρια.
-Όχι σκλάβε δεν θα γευματίσω.
-Καλύτερα να μην φάτε κύριέ μου. Καλύτερα να μην γευματίσετε. Φαγητό και ποτό, πείνα και δίψα είναι οι σύντροφοι του ανθρώπου και ποτέ δεν τον εγκαταλείπουν.
3.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Γρήγορα ετοίμασε την άμαξα και τα άλογα. Θα ταξιδέψω στην εξοχή.
-Ταξιδέψτε ήσυχος κύριέ μου, ταξιδέψτε. Ο ξέγνοιαστος οδοιπόρος χορταίνει παντού, ο αδέσποτος σκύλος βρίσκει πάντα ένα κόκαλο, το διαβατάρικο χελιδόνι χτίζει παντού την φωλιά του. Το άγριο πουλάρι βρίσκει χορτάρι στην ξεραμένη έρημο.
-Όχι σκλάβε, δεν θα ταξιδέψω στην εξοχή.
-Μην ταξιδέψετε άρχοντά μου, καλύτερα μην ταξιδέψετε. Η μοίρα του οδοιπόρου είναι αβέβαιη, το αδέσποτο σκυλί χάνει τα δόντια του, η φωλιά του χελιδονιού θάβεται στη λάσπη και το άγριο πουλάρι κοιμάται στη γυμνή γη.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Γρήγορα ετοίμασε την άμαξα και τα άλογα. Θα ταξιδέψω στην εξοχή.
-Ταξιδέψτε ήσυχος κύριέ μου, ταξιδέψτε. Ο ξέγνοιαστος οδοιπόρος χορταίνει παντού, ο αδέσποτος σκύλος βρίσκει πάντα ένα κόκαλο, το διαβατάρικο χελιδόνι χτίζει παντού την φωλιά του. Το άγριο πουλάρι βρίσκει χορτάρι στην ξεραμένη έρημο.
-Όχι σκλάβε, δεν θα ταξιδέψω στην εξοχή.
-Μην ταξιδέψετε άρχοντά μου, καλύτερα μην ταξιδέψετε. Η μοίρα του οδοιπόρου είναι αβέβαιη, το αδέσποτο σκυλί χάνει τα δόντια του, η φωλιά του χελιδονιού θάβεται στη λάσπη και το άγριο πουλάρι κοιμάται στη γυμνή γη.
4.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω παιδιά και να φτιάξω οικογένεια.
-Αυτό είναι μια καλή σκέψη κύριέ μου. Κάντε παιδιά και φτιάξτε οικογένεια. Όποιος κάνει παιδιά το όνομά του συνεχίζει να ζει στις προσευχές των απογόνων του.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω παιδιά κι' ούτε να φτιάξω οικογένεια.
-Δίκιο έχετε κύριέ μου, μην κάνετε παιδιά. Η οικογένεια είναι μια σπασμένη πόρτα που τρίζει στους μεντεσέδες. Μόνο το ένα τρίτο των παιδιών σου θα είναι υγιή, τα υπόλοιπα θα αρρωστήσουν και θα πεθάνουν πρόωρα.
-Είναι λοιπόν καλύτερα να μην κάνω οικογένεια;
-Μην φτιάξετε οικογένεια κύριέ μου. 'Όποιος πρέπει να νοιαστεί για μια οικογένεια κατασπαταλά τον οίκο του οίκου του.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω παιδιά και να φτιάξω οικογένεια.
-Αυτό είναι μια καλή σκέψη κύριέ μου. Κάντε παιδιά και φτιάξτε οικογένεια. Όποιος κάνει παιδιά το όνομά του συνεχίζει να ζει στις προσευχές των απογόνων του.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω παιδιά κι' ούτε να φτιάξω οικογένεια.
-Δίκιο έχετε κύριέ μου, μην κάνετε παιδιά. Η οικογένεια είναι μια σπασμένη πόρτα που τρίζει στους μεντεσέδες. Μόνο το ένα τρίτο των παιδιών σου θα είναι υγιή, τα υπόλοιπα θα αρρωστήσουν και θα πεθάνουν πρόωρα.
-Είναι λοιπόν καλύτερα να μην κάνω οικογένεια;
-Μην φτιάξετε οικογένεια κύριέ μου. 'Όποιος πρέπει να νοιαστεί για μια οικογένεια κατασπαταλά τον οίκο του οίκου του.
5.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Υποτάσσομαι στους εχθρούς μου και στο δικαστήριο δίνω πάντα δίκιο στους κατηγόρους μου.
-Καλά κάνετε κύριέ μου, καλά κάνετε. Υποταχτείτε στους εχθρούς σας και δίνετε πάντα δίκιο στους κατηγόρους σας.
- 'Oχι σκλάβε, δεν το βάζω κάτω απέναντι στους εχθρούς μου και δεν αναγνωρίζω κανένα δίκιο στους κατηγόρους μου.
- Να μην υποτάσσεστε κύριέ μου στους εχθρούς σας και να μην αναγνωρίζετε κανένα δίκιο στους κατηγόρους σας στο δικαστήριο. Ακόμη κι' αν δεν ανοίξετε το στόμα σας δεν θα γίνουν οι εχθροί σας λιγότερο απάνθρωποι και ανελέητοι.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Υποτάσσομαι στους εχθρούς μου και στο δικαστήριο δίνω πάντα δίκιο στους κατηγόρους μου.
-Καλά κάνετε κύριέ μου, καλά κάνετε. Υποταχτείτε στους εχθρούς σας και δίνετε πάντα δίκιο στους κατηγόρους σας.
- 'Oχι σκλάβε, δεν το βάζω κάτω απέναντι στους εχθρούς μου και δεν αναγνωρίζω κανένα δίκιο στους κατηγόρους μου.
- Να μην υποτάσσεστε κύριέ μου στους εχθρούς σας και να μην αναγνωρίζετε κανένα δίκιο στους κατηγόρους σας στο δικαστήριο. Ακόμη κι' αν δεν ανοίξετε το στόμα σας δεν θα γίνουν οι εχθροί σας λιγότερο απάνθρωποι και ανελέητοι.
6.
- Σκλάβε να με υπηρετείς.
- Ναι κύριέ μου, ναι.
- Έχω κέφι να κάνω το κακό.
- Κάνετέ το αφέντη μου, κάντε το κακό. Πως αλλιώς θα παραγεμίζετε την κοιλιά σας; Και πώς θα ντυνόσαστε ζεστά χωρίς να κάνετε το κακό;
- 'Oχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω το κακό.
- 'Oποιος κάνει το κακό θανατώνεται, μαστιγώνεται και τυφλώνεται. Ή μαστιγώνεται και τυφλώνεται και ρίχνεται στην φυλακή.
- Σκλάβε να με υπηρετείς.
- Ναι κύριέ μου, ναι.
- Έχω κέφι να κάνω το κακό.
- Κάνετέ το αφέντη μου, κάντε το κακό. Πως αλλιώς θα παραγεμίζετε την κοιλιά σας; Και πώς θα ντυνόσαστε ζεστά χωρίς να κάνετε το κακό;
- 'Oχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω το κακό.
- 'Oποιος κάνει το κακό θανατώνεται, μαστιγώνεται και τυφλώνεται. Ή μαστιγώνεται και τυφλώνεται και ρίχνεται στην φυλακή.
7.
- Σκλάβε να με υπηρετείς.
- Ναι κύριέ μου, ναι.
- Θέλω να αγαπήσω μια γυναίκα.
- Αγαπήστε άρχοντά μου, αγαπήστε. 'Όποιος αγαπάει μια γυναίκα ξεχνάει κάθε έγνοια και κάθε πίκρα΄.
- 'Όχι σκλάβε, δεν θέλω να αγαπήσω καμιά γυναίκα.
- Μην αγαπήσετε κύριε μου, μην αγαπήσετε. Τα θηλυκά είναι παγίδα, είναι θηλιά, είναι λάκκος με φίδια. Τα θηλυκά είναι μια κοφτερή λεπίδα που κόβει το λαιμό του άντρα μέσα στη σκοτεινή νύχτα.
- Σκλάβε να με υπηρετείς.
- Ναι κύριέ μου, ναι.
- Θέλω να αγαπήσω μια γυναίκα.
- Αγαπήστε άρχοντά μου, αγαπήστε. 'Όποιος αγαπάει μια γυναίκα ξεχνάει κάθε έγνοια και κάθε πίκρα΄.
- 'Όχι σκλάβε, δεν θέλω να αγαπήσω καμιά γυναίκα.
- Μην αγαπήσετε κύριε μου, μην αγαπήσετε. Τα θηλυκά είναι παγίδα, είναι θηλιά, είναι λάκκος με φίδια. Τα θηλυκά είναι μια κοφτερή λεπίδα που κόβει το λαιμό του άντρα μέσα στη σκοτεινή νύχτα.
8.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να προσφέρω θυσία στους θεούς.
-Θυσιάστε στους θεούς. Προσφέρετέ τους ένα θύμα. 'Όποιος θυσιάζει στους θεούς γεμίζει με πλούτο την καρδιά του. Είναι γενναιόδωρος και το σπίτι του είναι ανοιχτό σε όλους.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να θυσιάσω στους θεούς.
-Σωστό είναι αυτό άρχοντά μου, σωστό. Ο θεός δεν ακολουθεί τα λόγια σαν τα σκυλιά. Ο θεός απαιτεί από σένα υπακοή, προσφορά και προσευχή.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να προσφέρω θυσία στους θεούς.
-Θυσιάστε στους θεούς. Προσφέρετέ τους ένα θύμα. 'Όποιος θυσιάζει στους θεούς γεμίζει με πλούτο την καρδιά του. Είναι γενναιόδωρος και το σπίτι του είναι ανοιχτό σε όλους.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να θυσιάσω στους θεούς.
-Σωστό είναι αυτό άρχοντά μου, σωστό. Ο θεός δεν ακολουθεί τα λόγια σαν τα σκυλιά. Ο θεός απαιτεί από σένα υπακοή, προσφορά και προσευχή.
9.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω οικονομίες και να δανείζω λεφτά. Έτσι τα χρήματά μου θα αποδώσουν τόκους.
-Ναι κάνετε οικονομίες και δανείζετε τα χρήματά σας. Όποιος συμπεριφέρεται έτσι αυγαταίνει τον πλούτο του και ανεβάζει την αξία του.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω οικονομία και ούτε να δανείζω λεφτά.
-Μην κάνετε οικονομία άρχοντά μου, και μη δανείζετε χρήματα. Η οικονομία είναι σαν την αγάπη της γυναίκας. Ο δανεισμός σαν τη γέννα ενός μιασμένου παιδιού. Οι φτωχοί καταριούνται αυτόν που τους ταίζει. Τον κακολογούν και προσβάλουν την αξία του.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω οικονομίες και να δανείζω λεφτά. Έτσι τα χρήματά μου θα αποδώσουν τόκους.
-Ναι κάνετε οικονομίες και δανείζετε τα χρήματά σας. Όποιος συμπεριφέρεται έτσι αυγαταίνει τον πλούτο του και ανεβάζει την αξία του.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω οικονομία και ούτε να δανείζω λεφτά.
-Μην κάνετε οικονομία άρχοντά μου, και μη δανείζετε χρήματα. Η οικονομία είναι σαν την αγάπη της γυναίκας. Ο δανεισμός σαν τη γέννα ενός μιασμένου παιδιού. Οι φτωχοί καταριούνται αυτόν που τους ταίζει. Τον κακολογούν και προσβάλουν την αξία του.
10.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω καλό στο λαό μου.
-Αυτό είναι καλό άρχοντά μου. Όποιος κάνει καλό στον λαό το όνομά του μένει για πάντα με χρυσά γράμματα στην ιστορία.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω καλό στον λαό μου.
-Σωστό κύριέ μου, σωστό. Κάνετε μια βόλτα στη σκιά των ερειπίων και σκαλίστε το χώμα του παρελθόντος. Φτύστε τα κρανία των δυνατών και των απλών ανθρώπων. Ποιος απ' αυτούς ήταν αχρείος και ποιος ευεργέτης;
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Θέλω να κάνω καλό στο λαό μου.
-Αυτό είναι καλό άρχοντά μου. Όποιος κάνει καλό στον λαό το όνομά του μένει για πάντα με χρυσά γράμματα στην ιστορία.
-Όχι σκλάβε, δεν θέλω να κάνω καλό στον λαό μου.
-Σωστό κύριέ μου, σωστό. Κάνετε μια βόλτα στη σκιά των ερειπίων και σκαλίστε το χώμα του παρελθόντος. Φτύστε τα κρανία των δυνατών και των απλών ανθρώπων. Ποιος απ' αυτούς ήταν αχρείος και ποιος ευεργέτης;
11.
-Σκλάβε να με υπηρετείς.
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Αν όλα είναι όπως τα λες τότε τι είναι καλό;
-Να σου σπάσουν το σβέρκο και να μου σπάσουν το σβέρκο. Και τα πτώματά μας να τα πετάξουν στο ποτάμι. Αυτό είναι καλό. Ποιος είναι τόσο ψηλός που να μπορεί να φτάσει στον ουρανό; Ποιος είναι τόσο δυνατός που να μπορεί να αγκαλιάσει τα βουνά και τις πεδιάδες;
-Αν λες την αλήθεια, σκλάβε, τότε θα πρέπει να σε σκοτώσω γιατί εσύ πρέπει να πεθάνεις πριν από μένα.
-Πιστεύει λοιπόν στ' αλήθεια ο κύριος ότι θα μπορούσε να ζήσει έστω και 3 μέρες χωρίς εμένα;
-Ναι κύριέ μου, ναι.
-Αν όλα είναι όπως τα λες τότε τι είναι καλό;
-Να σου σπάσουν το σβέρκο και να μου σπάσουν το σβέρκο. Και τα πτώματά μας να τα πετάξουν στο ποτάμι. Αυτό είναι καλό. Ποιος είναι τόσο ψηλός που να μπορεί να φτάσει στον ουρανό; Ποιος είναι τόσο δυνατός που να μπορεί να αγκαλιάσει τα βουνά και τις πεδιάδες;
-Αν λες την αλήθεια, σκλάβε, τότε θα πρέπει να σε σκοτώσω γιατί εσύ πρέπει να πεθάνεις πριν από μένα.
-Πιστεύει λοιπόν στ' αλήθεια ο κύριος ότι θα μπορούσε να ζήσει έστω και 3 μέρες χωρίς εμένα;
